Odsłony: 97
Kolekcje
roślin
drzewiastych
Niezbędnik zwiedzającego
Kolekcje roślin drzewiastych
Jest to podstawowa i największa kolekcja roślin w Arboretum. Obejmuje drzewa, krzewy i krzewinki rosnące i zimujące w gruncie na terenie ogrodu pojedynczo i w grupach. Kolekcja ma charakter uniwersalny. Do uprawy wprowadzana jest większość rodzajów i gatunków roślin, jakie mogą rosnąć w strefie klimatycznej Arboretum. W ostatnich latach szczególna uwaga jest zwracana na pozyskiwanie nowych roślin ze stanowisk naturalnych. Stanowią one obecnie zdecydowaną większość sprowadzanych roślin. Priorytet mają także taksony botaniczne przed odmianami uprawnymi. Te stanowią około 35% liczby uprawianych taksonów.
Obecny stan kolekcji (listopad 2021):
Liczba taksonów: 3073,
Liczba proweniencji: 5415,
Liczba osobników: 28288.
Obecnie kolekcje dendrologiczne Arboretum SGGW są jednymi z największych i najcenniejszych w Polsce. Duża powierzchnia ogrodu pozwala na uprawę większości taksonów w wielu powtórzeniach i w dużej liczbie egzemplarzy pochodzących z różnych stanowisk naturalnego występowania i różnych ogrodów. Daje to unikalne możliwości obserwacji i badań całych populacji roślin, a nie pojedynczych egzemplarzy, jak ma to miejsce w większości innych ogrodów botanicznych i arboretów. Umożliwia to również lepsze zawiązywanie nasion. Poszczególne gatunki sadzi się często w kilku powtórzeniach w różnych warunkach oświetlenia i glebowych dla zaobserwowania różnych reakcji roślin na różne czynniki siedliskowe. Kolekcje znajdują się na terenie leśnym, na żyznych i kwaśnych glebach płowych, wśród osłaniających je wysokich sosen, dębów, grabów itp. Warunki te determinują dobór gatunkowy kolekcji roślinnych. W kolekcji przeważają gatunki leśne, cienioznośne i kwasolubne. Mniej licznie reprezentowane są rośliny kserotermiczne, światłożądne i o odmiennych preferencjach glebowych. Kolekcje sadzone są w układzie ekologicznym, tzn. według ich wymagań w stosunku do nasłonecznienia, osłony przed wiatrami, wilgotności, typu gleby itp. Nie ma podziału kolekcji na poszczególne działy geograficzne, systematyczne, morfologiczne itp.
W ramach kolekcji roślin drzewiastych Arboretum specjalizuje się szczególnie w kilku grupach roślin:
drzewa i krzewy iglaste - taksony botaniczne
Iglaste są jedną z najważniejszych ekonomicznie grup roślin na świecie. Przewyższają je prawdopodobnie jedynie rośliny jadalne. Są najważniejszym źródłem drewna w naszej strefie klimatycznej. W związku z tym ich znaczenie w polskim leśnictwie jest ogromne.
Z tego względu, a także z powodu licznych walorów dekoracyjnych tej grupy roślin, została założona ta kolekcja. Drzewa i krzewy iglaste są najdłużej prowadzoną specjalistyczną kolekcją w Arboretum. Preferowane są taksony naturalne. W kolekcji znajduje się także duża liczba odmian uprawnych z uwagi ich na ogromną mnogość jaka jest obecnie dostępna w handlu.
Obecnie kolekcja iglastych liczy 415 taksonów należących do 33 rodzajów, w tym 209 taksonów naturalnych. Naliczniej reprezentowane są gatunki sosen (Pinus), świerków (Picea) i jodeł (Abies). Najwięcej odmian uprawnych mają cyprysiki (Chamaecyparis), żywotniki (Thuja), jałowce (Juniperus), cisy (Taxus).
Prowadzone są liczne próby uprawy gatunków rzadkich, nie w pełni odpornych na mrozy w naszych warunkach, a także gatunków o nie poznanej do końca mrozoodporności.
Należy tu wymienić np. Calocedrus decurrens - cedrzyńca kalifornijskiego, Cephalotaxus - głowocisy, Cryptomeria japonica - szydlicę japońską, Cunninghamia lanceolata - kuningamię chińską, Cupressus bakeri - cyprysa Bakera, Podocarpus nivalis - podokarpa śnieżnego, Pseudolarix amabilis - modrzewnika chińskiego, Torreya - torreje.
Wiele z roślin (np. Microbiota decussata, Podocarpus nivalis, Cupressus bakeri, Cunninghamia lanceolata i inne) zostało po raz pierwszy wprowadzone do uprawy w Polsce właśnie w Arboretum w Rogowie.
rodzaj Acer L. - klon - Kolekcja Narodowa
Narodowa Kolekcja klonów w Arboretum w Rogowie od lat jest największą w Polsce i jedną z najciekawszych w Europie. Dość surowy klimat nie pozwala na uprawę ogromnej ilości ciepłolubnych gatunków i odmian, jednakże kolekcja obejmuje w zasadzie wszystkie taksony klonów, jakie mogą rosnąć w klimacie Polski. Rosną tutaj również wyjątkowo rzadkie i niejednokrotnie zagrożone wyginięciem gatunki takie jak Acer pauciflorum, A. tsinglingense, A. miaotaiense, A. pycnanthum, A. sinopurpurascens, A. tenellum i wiele innych. Wiele z nich to okazy sprowadzone po raz pierwszy do Europy, czasami jedne z kilku lub wręcz jedyne egzemplarze na kontynencie. Arboretum w Rogowie jest również aktywnym członkiem The Maple Society.
Rodzaj Acer należy do rodziny klonowatych (Aceraceae), do której należy jeszcze monotypowy rodzaj Dipteronia, również obecny w Arboretum. Dotychczas opisano ponad 124 gatunki klonów podzielone na 16 sekcji, 95 podgatunków, 8 odmian geograficznych i 1 formę.
Na półkuli północnej klony rosną w strefie umiarkowanej Ameryki Północnej (także w Kalifornii), Europie, Azji oraz w strefie tropikalnej w południowo-wschodniej Azji.
W Polsce mamy trzy rodzime gatunki klonów: pospolity (A. platanoides), jawor (A. pseudoplatanus) i polny (A. campestre), a także zadomowione dwa gatunki północnoamerykańskie: jesionolistny (A. negundo) oraz srebrzysty (A. saccharinum).
W rogowskim arboretum znajduje się narodowa kolekcja klonów, obejmująca 100 taksonów botanicznych i około 40 kultywarów. Są to prawie wszystkie gatunki, które mogą rosnąć w warunkach klimatycznych środkowej Polski.
Klony stanowią bardzo zróżnicowaną grupę roślin. Niektóre z nich osiągają kilkadziesiąt metrów wysokości, inne są niewielkimi, rozłożystymi krzewami, jeszcze inne przypominają bonsai. Spotkać je można w lasach, często sadzone są w parkach i ogródkach przydomowych. Często nie zwraca się na nie uwagi, aż do jesieni, kiedy to - po pierwszych większych przymrozkach - palczaste liście klonów zaczynają się wybarwiać na rozmaite odcienie żółci, pomarańczy, czerwieni, purpury, a nawet brązu.
Oczywiście liście to nie jedyny atut tych roślin. Wśród tak zasobnego w gatunki rodzaju występują zarówno takie, które mają ciekawe kwiatostany (np. klon kłosowy - A. spicatum), owoce (klon diabelski - A. diabolicum), korę czy też pokrój.
W rogowskim Arboretum można obejrzeć klon strzępiastokory (A. griseum), który pochodzi z Chin. Jego pień pokryty jest cynamonową, łuszczacą się korą z daleka przyciagającą uwagę zwiedzających. Klon strzępiastokory pięknie wygląda także zimą mimo, że nie jest gatunkiem zimozielonym. Właśnie o tej porze roku jego kora ma jeszcze bardziej intensywną barwę i pięknie jest wtedy wyeksponowana.
Bardzo ciekawą, paskowaną korę ma też np. klon pensylwański (A. pensylvanicum), zielonokory (A. tegmentosum), czy Davida (A. davidii).
W Arboretum rośnie także klon cukrowy (A. saccharum), z którego pozyskuje się sok klonowy - bardzo słodki i lepki, przerabiany potem na syrop i cukier. Sok pozyskuje się z pnia na przedwiośniu, przy czym bardzo ważna jest pogoda. Najlepsze są słoneczne, ciepłe dni i mroźne noce. Przy takiej aurze powstaje sok najwyższej jakości. Dla Indian amerykańskich był to jeden z podstawowych pokarmów, dlatego często dochodziło do walk o lasy klonowe między plemionami.
Indianie żywili się także innymi częściami tych roślin, np. z kambium klonu cukrowego, srebrzystego (A. saccharinum) i czerwonego (A. rubrum) wyrabiali mąkę. Czarne Stopy używali sproszkowanych, suszonych liści jako przyprawy do mięs. W Europie pozyskiwano sok z klonu pospolitego. Młode, zielone nasiona nadawały się na marynaty, choć podobno były gorzkie. Dzieci chętne żuły niedojrzałe skrzydełka jaworu.
dendroflora Chin
Chiny są trzecim, po Brazylii i Kolumbii, najbogatszym florystycznie krajem świata, posiadając około 30 000 gatunków roślin naczyniowych (należących do 353 rodzin i 3184 rodzajów). Obejmuje to 12% światowych zasobów roślin. Jest to jednocześnie jedyny tak bogaty w rośliny kraj, którego duża część znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego. Obszar Chin obejmuje zarówno obszary lasów borealnych, klimatu umiarkowanego jak i subtropikalnych i tropikalnych. Strefy te przenikają się nawzajem nie znajdując większych przeszkód w postaci pasm gór, czy mórz. Takie zjawisko nie jest spotykane nigdzie więcej na świecie. Jednocześnie rozmaitość topograficzna i klimatyczna poszczególnych rejonów kraju pozwala na istnienie niezwykłej różnorodności siedlisk w której mogą występować gatunki nie spotykane nigdzie indziej. Szacuje się, że 56% gatunków roślin jest endemitami, czyli nie występują nigdzie poza Chinami. Wiele z nich znanych w Europie i Ameryce jako gatunki od dawna wymarłe rośnie do dziś w Chinach. Z drugiej strony Chiny są krajem niezwykle gęsto zaludnionym. Duża część naturalnych zbiorowisk została przekształcona w tereny rolne, przez co wiele niezwykle cennych i rzadkich gatunków roślin bezpowrotnie wyginęło. Wielu z nich grozi to samo w przeciągu najbliższych lat. Szacuje się, że około 3000 gatunków endemicznych jest zagrożone wyginięciem. Jednocześnie obszary najciekawsze botanicznie znajdują się w mało dostępnych i w biednych regionach kraju. Wiele gatunków została odkryta dopiero niedawno, a wiele z nich z pewnością czeka jeszcze na odkrycie. Dlatego też studiowanie i badanie roślin tego kraju jest tak ważnym i pilnym zadaniem. Kolekcja chińskich drzew i krzewów w Arboretum SGGW zaczęła się rozwijać w latach 80-tych XX wieku, kiedy Chiny otworzyły się nieco bardziej na świat i możliwa stała się szersza wymiana materiału roślinnego z ogrodami botanicznymi Chin. Obecnie w kolekcjach Arboretum znajduje się około 500 taksonów drzew i krzewów, jakie mogą zimować w gruncie w warunkach polskich. Niektóre z nich - bardzo słabo poznane i nowo odkryte gatunki - zostały poprzez Arboretum zaintrodukowane po raz pierwszy do kraju.
Niektóre okazały się roślinami bardzo dekoracyjnymi, jak Sinocalycanthus chinensis, Euonymus macropterus, Heptacodium miconioides, czy Symplocos paniculata. Ze względu na ograniczenia finansowe pozyskiwanie nowych taksonów (głównie ze stanowisk naturalnych) odbywa się wciąż głównie poprzez wymianę nasion z ogrodami botanicznymi. Rośliny te są obecnie obiektem intensywnych obserwacji dotyczących ich adaptacji do klimatu Polski, zdrowotności, zmienności populacyjnej itp.
rodzaj Stewartia L. - stewarcja - Kolekcja Narodowa
Rodzaj Stewartia należy do rodziny kameliowatych (Theaceae). Dotychczas opisano ponad 20 gatunków tych roślin. Większość rośnie w Japonii, Korei, Chinach, Laosie, Wietnamie i Tajlandii, a tylko kilka we wschodniej części Ameryki Północnej.
W klimacie Polski można uprawiać około 6 gatunków o liściach sezonowych.
W Arboretum rogowskim znajduje się 5 gatunków, 1 odmiana geograficzna i 1 kultywar:
- Stewartia monadelpha Siebold & Zucc.
- S. ovata (Cav.) Weath.
- S. pseudocamellia Maxim.
- S. pseudocamellia Maxim. 'Rogów'
- S. pseudocamellia Maxim. var. koreana (Nakai) Sealy
- S. rostrata Spongberg
- S. serrata Maxim.
- S. sinensis Rehder & E. H. Wilson
Stewarcje to krzewy lub nieduże drzewa o kielichowatych, pojedynczych, białych lub kremowych kwiatach, przypominających kwiaty kamelii. Kwiaty są raczej krótkowieczne, ale rozwijają się sukcesywnie, także całe kwitnienie rozciąga się nawet na kilka tygodni.
Najbardziej dekoracyjnym gatunkiem jest stewarcja kameliowata. Jej kwiaty osiągają do 7cm średnicy i utrzymują się stosunkowo długo na roślinie. Poza tym gatunek ten ma przepiękne, jaskrawoczerwone, jesienne zabarwienie liści i oryginalną, łuszczącą się korę, przypominającą korę platanu.
Stewarcja piłkowana w Polsce jest spotykana dość rzadko, rośnie tylko w kilku ogrodach. W Rogowie można spotkać kilkanaście okazów tego gatunku. Kwiaty są równie ładne i duże, jak u stewarcji kameliowatej, ale kora nie jest już tak dekoracyjna.
Stewarcja dziobkowata to najrzadszy z gatunków uprawianych w Polsce. Jej kwiaty są duże, podobne do kwiatów stewarcji kameliowatej, czy piłkowanej, ale dolna część płatków jest czerwonawa, a podkwiatki i działki kielicha są purpurowo-czerwone.
Najmniej ozdobna i wrażliwa na mróz jest S. monadelpha, która podczas ostrych zim w środkowej Polsce bardzo często marznie do powierzchni śniegu.
rodzina Araliaceae, a w szczególności rodzaj Eleutherococcus Maxim. - kolcosił - Kolekcja Narodowa
Rodzina araliowate (Araliaceae) obejmuje 50 rodzajów, a w tym 1412 gatunków roślin zielnych i zdrewniałych (pnączy, krzewinek, krzewów i drzew). Są to rośliny o liściach pojedynczych bądź złożonych. U niektórych gatunków aralii liście (pierzastozłożone) mają do 1,5 metra długości! Drobne, najczęściej białe kwiaty tych roślin zebrane są w koszykowate, główkowate, wiechowate lub kłosowate kwiatostany. Owoce to drobne, błyszczące pestkowce. Najczęściej uprawiane są ze względu na okazałe liście.
Większość roślin z tej rodziny występuje w strefie tropikalnej obu półkul (w Indonezji, Malezji, Ameryce), rzadziej można je spotkać w klimacie umiarkowanym. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny domowe.
W rogowskim Arboretum można obejrzeć przedstawicieli następujących rodzajów z tej rodziny:
Aralia - aralia
Eleutherococcus (dawniej Acanthopanax) - kolcosił
Hedera - bluszcz
Kalopanax - kolcosił
Oplopanax - kolcosił
Rodzaj Aralia - aralia
W Arboretum w Rogowie rośnie 5 gatunków:
Aralia chinensis - aralia chińska
Rośnie od Mandżurii do chińskich prowincji Yunnan i Sichuan. Jest powoli rosnącym gatunkiem wyróżniającym się spośród innych aralii późnym okresem kwitnienia przypadającym na wrzesień lub nawet październik. Pędy są bardzo słabo kolczaste. Niekiedy bywa uszkadzana przez mrozy.
Aralia elata - aralia wysoka
To najpopularniejszy uprawiany gatunek aralii. Typowy gatunek występuje w Chinach. W Polsce jest gatunkiem w pełni mrozoodpornym, dorasta nawet do 7 m wysokości, bardzo obficie rozprzestrzenia się przez samosiew.
Aralia elata var. glabrescens (=var. mandshurica) - aralia wysoka odm. mandżurska
Ta odmiana jest bardzo podobna do typowego gatunku różniąca się jedynie nagimi liśćmi od spodu i dłuższymi przylistkami. Jej zasięg obejmuje Chiny, Koreę, wsch. Rosję i Japonię.
Aralia nudicaulis - aralia bezbronna
Występuje w USA (Newfoundland do Manitoby, Karoliny i Missouri); jest to półkrzew, ze zdrewniałymi, bezkolcowymi pędami, płożącymi się po ziemi; w Polsce jest w pełni mrozoodporny
Aralia spinosa - aralia kolczasta
Występuje w Pd. USA (N. York do Florydy i Texasu); jest to krzew dorastający zaledwie do 4 m wysokości, także nie rośnie tak intensywnie, jak gatunki azjatyckie
Aralia stipulata - aralia przylistkowa
Jest to rzadko spotykany w kolekcjach gatunek wyrastający w niewielkie, kilkumetrowe drzewka. Wyróżnia się wyraźnymi przylistkami u nasady liści. Pędy są bardzo słabo kolczaste, kwitnie w sierpniu żółtawymi kwiatami.
Aralia cordata
Rośnie na Sachalinie, a także w Japonii, Tajwanie i Chinach; jest gatunkiem bylinowym
Rodzaj Eleutherococcus - kolcosił
W rogowskim arboretum rośnie 13 gatunków i dwie odmiany:
Eleutherococcus divaricatus
gatunek rosnący od Japonii do śrdk. i wsch. Chin
Eleutherococcus divaricatus var. chiisanensis
rośnie na Płw. Koreańskim, ale także w Japonii i Chinach;
Eleutherococcus giraldii
występuje w Chinach
Eleutherococcus henryi
występuje w pd. Chinach
Eleutherococcus lasiogyne
rośnie w Tybecie, Chinach (Sichuan)
Eleutherococcus leucorrhizus
występuje w Chinach
Eleutherococcus nodiflorus
występuje w Chinach i pn. Wietnamie
Eleutherococcus senticosus
występuje na Dalekim Wschodzie, a także w Chinach, Korei i Japonii
Eleutherococcus sessiliflorus
występuje na Dalekim Wschodzie, a także w Chinach, Korei i Japonii
Eleutherococcus setchuenensis
występuje w Chinach
Eleutherococcus sieboldianus - kolcosił Siebolda
występuje w Chinach (Anhui)
Eleutherococcus sieboldianus 'Variegatus' - kolcosił Siebolda 'Variegata'
występuje na Dalekim Wschodzie, a także w Chinach, Korei i Japonii
Eleutherococcus simonii - kolcosił Simona
występuje w śrdk. Chinach (Hubei)
Eleutherococcus stenophyllus
występuje w Chinach (Ningxia, Shaanxi)
Eleutherococcus wardii
występuje w Tybecie oraz Chinach (Sichuan, Yunnan)
Rodzaj Hedera - bluszcz
W rogowskim arboretum rośnie 1 gatunek i 18 odmian tego gatunku:
Hedera helix - bluszcz pospolity
rośnie w Europie (Skandynawia do basenu M. Śródziemnego), na Kaukazie do Azji Mniejszej; jest to zimozielone pnącze dorastające do 30 m wysokości; kuliste zielonkawe i ładnie pachnące kwiatostany rozwijają się jesienią, wiosną następnego roku dojrzewają czarne, trujące owoce
Rodzaj Kalopanax - kolcosił
W rogowskim arboretum rośnie 1 gatunek i odmiana:
Kalopanax septemlobus - kolcosił drzewiasty
występuje w Chinach, wsch. Syberii, Korei i Japonii. Największy i najstarszy w Polsce okaz tego gatunku można obejrzeć w naszym ogrodzie, w wieku 78 lat na wysokości 1 m osiągnął średnicę 98 cm, wysokość drzewa wynosi 21 m
Kalopanax septemlobus var. maximowiczii - kolcosił drzewiasty odm. Maksymowicza
rośnie w Chinach oraz Japonii; największy okaz w Arboretum osiągnął w wieku 76 lat 37 cm pierśnicy i 14 m wysokości.
Rodzaj Oplopanax - kolcosił
W rogowskim arboretum rośnie 1 gatunek:
Oplopanax horridus - kolcosił straszliwy
występuje w Ameryce Pn. (Alaska do Kalifornii); jest krzewem dorastającym do 2 m wysokości i szerokości, co roku kwitnie i owocuje. Jest bardzo wrażliwy na późne przymrozki, w związku z tym stanowi najlepszy wskaźnik przymrozków w rogowskim Arboretum!
Rośliny z rodziny araliowatych mają nie tylko walory ozdobne, ale także właściowści lecznicze. Najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem jest żeń-szeń. Łacińska nazwa tej rośliny Panax ginseng oznacza panaceum, czyli lek na wszelkie dolegliwości. Gin - seng w języku chińskim oznacza "korzeń - człowiek" (taki "człowieczkowaty" kształt ma właśnie korzeń tej rośliny).
W korzeniu żeń - szenia znajduje się około 200 substancji mających dobroczynny wpływ na człowieka. Najważniejsze to ginsenozydy, dzięki którym wzrasta ilość energii i zdolność organizmu do wysiłku zarówno fizycznego, jak i umysłowego. Ginsenozydy dzięki pobudzaniu układu immunologicznego powodują także wzrost odporności na infekcje bakteryjne i wirusowe oraz przyspieszają okres rekonwalescencji.
Żeń - szeń korzystnie wpływa na pracę narządów wydzielania wewnętrznego, pobudza pracę serca, działa przeciwzakrzepowo, reguluje poziom cukru we krwi i obniża poziom cholesterolu.
Żeń - szeń jest polecany m.in. osobom w starszym wieku. Regularne jego stosowanie wpływa na zachowanie sprawności fizycznej i umysłowej, opóźnia procesy starzenia się organizmu, łagodzi objawy menopauzy i andropauzy, przez co pozwala utrzymać aktywność życiową do późnych lat.
Wyciąg z korzenia żeń - szenia stosowany jest również w kosmetyce jako preparat odmładzający skórę i zapobiegający łysieniu i wypadaniu włosów.
Także inne rośliny z tej rodziny mają właściwości lecznicze podobne do żeń-szenia.
Zażywanie wyciągu z korzenia aralii, czy kolcosiłów powoduje zwiększenie ogólnej wydolności i zdolności przystosowawczych organizmu (podnosi odporność organizmu na zwiększony wysiłek fizyczny i umysłowy, zmniejsza wrażliwość na sytuacje stresowe). Ponadto działa rozkurczowo na mięśnie gładkie, tonizująco na układ krążenia i normalizuje ciśnienie krwi.
Wyciągi alkoholowe i tabletkowane stosowane są przy stanach łagodnych depresji, obniżonym ciśnieniu krwi i stanach osłabienia i zmniejszonej odporności organizmu.
Poza tym wyciąg z korzeni aralii wykorzystywany jest do produkcji napoju o działaniu zbliżonym do Coca-coli o nazwie Aralman.
rodzaj Sorbus L. - jarząb
Rodzaj jarząb (Sorbus) należy do rodziny różowatych (Rosaceae), podrodziny jabłkowych (Pomoideae). Na półkuli północnej występuje około 100 gatunków jarzębów. W Polsce rośnie sześć gatunków: pospolity (S. aucuparia, najpospolitszy jarząb, rosnący w borach, dąbrowach, buczynach), szwedzki (S. intermedia, gatunek chroniony, rośnie na Pomorzu), brekinia (S. torminalis, gatunek chroniony, rośnie w zachodniej Polsce), mączny (S. aria, występuje w Tatrach i Pieninach), nieszpułkowy (S. chamaemespilus) oraz grecki (S. graeca, rosnące w Pieninach).
Wśród jarzębów można spotkać drzewa i krzewy o liściach pojedynczych (piłkowanych lub wrębnych) albo pierzasto złożonych. Kwiaty najczęściej są niepozorne, zebrane w baldachogrona, za to owoce (jabłkowate) są bardzo dekoracyjne, czerwone, pomarańczowe, żółte, brązowe, czasem także białe.
W rogowskim arboretum obejrzeć można 75 gatunków i odmian tych roślin. Rosną tu m.in. jarzęby:
europejskie: mączny (S. aria), pospolity (S. aucuparia), nieszpułkowy (S.chamaemespilus), domowy (S. domestica), grecki (S. graeca), pośredni (S. hybrida), szwedzki (S. intermedia), S. latifolia, S. obtusifolia, brekinia (S. torminalis), S. umbellata w tym: skandynawskie: S. rupicola, S. subsimilis, i alpejskie: S. x hostii, Mougeota (S. mougeotii)
północnoamerykańskie: amerykański (S. americana), S. decora, S. scopulina, S. sitchensis
z Azji Mniejszej: pospolity (S. aucuparia), domowy
(S. domestica), brekinia (S. torminalis), S. umbellata
chińskie: olszolistny (S. alnifolia) , S. koehneana, S. megalocarpa, S. scalaris, S. pohushanensis, S. poterifolia, S. pratti, S. scalaris, S. vilmorinii, S. zahlbruckneri
japońskie: olszolistny (S. alnifolia), japoński (S. commixta), S. gracilis, S. serotina
himalajskie: S. cashmiriana
z północnej Afryki: domowy (S. domestica), brekinia (S. torminalis)
Owoce niektórych gatunków jarzębów są bardzo smaczne i często robiono z nich rozmaite przetwory: powidła, konfitury, marynaty.
Podobno najsmaczniejsze są owoce jarzębów całolistnych, np. szwedzkiego, czy mącznego.
Owoce zawierające goryczkę lepiej kosztować po przemrożeniu, ewentualnie blanszować, albo też zanurzyć na dobę w wodzie z octem lub na chwilę zalać gorącą wodą.
W Indiach owoce jarzębów muszą przegnić, aby ktoś chciał je skosztować.
W Polsce chłopi w czasie głodu zbierali zawierające sporo goryczki owoce brzęku (j. brekinia), suszyli je, potem wyrabiali mąkę, z której mieli pieczywo. Podobnie postępowali ludzie w Chinach z gatunkiem S. cashmiriana.
rodzaj Rhododendron - azalia i różanecznik
